Open source kwebbel

[Just Vecht]

Goedenavond!

In mijn antwoord aan onze Hugo over een eventuele opvolger voor het mailprogramma Outlook Express stipte ik even het begrip Open Source aan. Ik zei er ook bij dat dat begrip niet altijd goed begrepen wordt.

Het is ergens heel simpel en tegelijkertijd soms knap lastig te begrijpen. Toen wist ik nog niet waar ik vandaag tegenaan zou lopen.

Laat ik er eens simpel op loskwebbelen. Dat kon de boel weleens aardig helder maken.

Ons bedrijf stapt over van Office 2003 naar Office 2010. Elk personeellid krijgt een exemplaar voor thuis. Daar heeft Microsoft het Microsoft Home Use Program voor. Je krijgt de software en via je bedrijfsmail kan je verder een licentiecode aanvragen. Dat ziet er zeer doordacht uit. Volgens mij zijn alle gaten erg dichtgetimmerd. Dat kan ik wel billijken.

Voor dat je dat licentienummer hebt moet je door een klik hier en een klik daar met allerlei overeenkomsten akkoord gaan. Sommige ervan zijn dan wel in het Nederlands vertaald, maar de Engelse versie geldt. Toen ik er een beetje doorheen gelezen had was me de bedoeling wel helder. Ik mag de software installeren en gebruiken, meer ook niet.

Ook niet onredelijk, nietwaar? Men heeft het produkt niet gemaakt om anderen er de lol van te gunnen of met de winst te zien weglopen. Je mag tenslotte ook geen imitatie VW Golfjes bouwen en verkopen. De ellende is alleen dat dat nabouwen bij software heel veel gemakkelijk gaat dan bij tastbare dingen als auto's.

En daar zit dus juist de kneep. Waar niemand er wakker van ligt het nodige te doen aan de eigen auto, mag je aan dit soort software helemaal niks van de fabrikant. Je HEBT het niet eens, je hebt alleen maar een recht tot gebruik. Bij de licentie van de Office 2010 is er dan ook de bepaling dat als je weggaat bij het bedrijf je licentie komt te vervallen. Hoe dat werkelijk werkt is me nog de vraag. Maar wellicht werkt het inderdaad zo dat als je onverhoopt weggaat of nog erger, weg komt te vallen door een ongeluk, en je e-mail adres verdwijnt uit het mailsysteem van je werkgever, je nabestaanden alsnog een normale licentie moeten kopen.

Toen ik dan eindelijk zover was, dat ik al die voorwaarden had gelezen, slaakte ik een zucht van verlichting: "Ik ben blij dat ik die **** zooi zelf niet gebruik!". Ik had de grootste moeite ook maar enigszins te begrijpen waar het echt om ging. En dan ben ik met mijn werk de hele dag met regelgeving bezig ... .

Hou me ten goede: de Microsoft Office produkten zijn heel prima. Echt niks tot heel weinig mis mee. Maar de gebruiksvoorwaarden zijn tot op zekere hoogte bizar. Kan jij je voorstellen dat je met je auto elke maand een keer 's morgens de verkoper van je dealer naast je treft en de man je naar de aankoopbon vraagt voor dat hij weer uitstapt met zijn hoofdsleutel?

Bij open source is het andersom. Het is een hobbyproduct. Een produkt van een gemeenschap. De broncode waarmee je het produkt helemaal in handen hebt kun je zo downloaden, aanpassen en verder verspreiden. Daar hangt ook wel een licentie aan, maar die is alleen bedoeld om ongewenste handel en verder echte diefstalpraktijken tegen te gaan. Wat je dan in huis hebt is dan echt je eigendom.

Je vindt dus 's morgens ook geen figuur naast je die naar je aankoopbon vraagt. Je hebt het namelijk eerlijk gehad en het is daarmee je eerlijke eigendom. Die openheid is ook een waarborg. Je hebt het en al zal het niet bepaald gemakkelijk zijn, mocht je er later een beslist mee moeten terwijl het er niet inzit, dan mag je dat aanpassen. En waar er vast wel meer mensen dezelfde wens hebben komt dat heel vaak goed.

Bij commerciele bedrijven ligt dat anders. Zo zal Microsoft vast een keer de stekker uit Windows XP trekken. En al werkt het nog net zo goed, een gezond bedrijf gaat daar niet mee verder. Die willen ondersteuning. Daarmee zijn ze dus heel afhankelijk van die leverancier. Die afhankelijkheid is daarmee eigenlijk dus heel eng.

Bij Open source heb je dat niet. Daar kan je gewoon elk willekeurig bedrijf (waar je vertrouwen in hebt) om ondersteuning vragen, want de software heeft geen geheimen. Soms heeft "NIKS" dus zijn voordelen.

[Hugo]

Hoi Just,

Ik kan het niet laten - even een reactie. Want net als over open source, zijn er ook over closed source veel misverstanden.

Natuurlijk willen Microsoft en andere software makers geld verdienen. Dat is logisch. Ze investeren veel geld in de ontwikkeling van software, en als dat geld niet terug komt, dan gaat het bedrijf failliet.

Je vergelijking met zelf knutselen aan auto's gaat niet echt op. Je koopt namelijk geen software, maar een licentie, een recht om te gebruiken. Dus veel meer te vergelijken met huren, dan met kopen. Ik denk niet dat Hertz blij wordt als jij je gehuurde auto wijzigt, en ook veranderingen in huurwoningen zijn niet of alleen onder strikte voorwaarden toegestaan.

En ook je vergelijking met de maandelijkse controle van de aankoopbon gaat slechts ten dele op. Nee, er staat inderdaad niet 's ochtends een monteur naast je auto, dat is waar. Maar de politie is wel uitgerust met systemen waarmee ze een kenteken van een langsrijdende auto direct kunnen checken in een database van gestolen wagen. En en passant kijken ze dan ook meteen even naar openstaande boetes, belastingschulden, etc - zo ver gaat zelfs Windows Genuine Advantage niet!

Voor zover ik weet HEEFT Microsoft al "de stekker uit Windows XP getrokken". Er worden geen service packs meer uitgebracht, fixes worden alleen gemaakt voor security kwesties, en ondersteuning wordt alleen tegen betaling geboden ("extended support"). Maar mijn computer werkt daar niet minder door. En zolang ik over een licentie en de installatie media beschik, kan ik XP op elke nieuwe computer installeren - al is er de kans dat er geen drivers zijn voor de nieuwste hardware snufjes.
Je noemt zelf de bedrijven die ondersteuning willen, en daarmee afhankelijk worden van één partner. Dat klopt. Maar in het geval van Microsoft (en vele andere software makers) is dat wel een grote partner, waarvan je mag verwachten dat die de komende paar jaar niet kopje onder gaat. Maar ook bij open source willen bedrijven ondersteuning, en ook daar creëert het afhankelijkheid. Ja, in theorie kunnen ze zelf de source aanpassen -maar geen enkel bedrijf zal dat doen, dan kunnen ze net zo goed direct maatwerk laten bouwen-. En ze kunnen kiezen uit diverse aanbieders van ondersteuning. Maar ook bij open source is er uiteindelijk één club die bepaalt welke wijzigingen wel en niet in de main branch worden opgenomen. Ondersteuning bij een andere partij geeft het risico dat een aanpassing in elke volgende versie herhaald moet worden. Dus kom je toch al gauw uit bij de beheerder van de main branch voor ondersteuning - en je bent toch weer afhankelijk van één partij. (En in veel gevallen een kleinere en kwetsbaarder partij van de grote commerciële software makers).

Om kort te gaan, ik vind jouw overwegingen erg eenzijdig. Open source heeft vele voordelen, en het is heel goed dat er zo'n sterke open source beweging is, maar het is zeker niet de panacee waar sommige mensen het voor aanzien.

[Just Vecht]

Hallo Hugo,

Ik heb je reactie met veel plezier gelezen. We zitten duidelijk op twee verschillende planeten, zou ik zeggen. Ik zie het meer als gewone gebruiker, jij kijkt er ergens meer ook naar als professional. Ook niks mis mee.

Wat betreft de vergelijkingen ben ik het helemaal met je eens. Maar ik zou geen betere weten. Software is zoiets speciaals. Waar moet je dan de link met de "gewone" werkelijkheid vinden?

Ik had ergens moeite het gezicht strak te houden toen Windows Genuine Advantage voor het eerst piratenversies van Windows voorzag van een mooi label, die op een heel diskrete manier in feite zei: u bent een dief! Heel wat mensen in mijn omgeving gingen toen toch maar een origineel CD-tje XP kopen. Ik geloof trouwens dat velen dat toch wel wilden, maar er tegenop zagen een OS te installeren. Zo'n CD-tje kopen was al een heel avontuur voor ze.

Er waren aardig wat mensen die toen de volle mep betaalden, Anderen kwamen aan een OEM CD voor een veel lagere prijs. Ik blijf het een rare praktijk vinden rond die prijzen, rond dat OEM,, rond dat Home User Programma waarmee ik via het werk Office kan kopen voor nog geen twee tientjes en ook de aankoopmogelijkheden voor scholieren en studenten (ook maar enkele tientjes).

En dan zit hier op het werk op elke PC een licentiesticker, maar het geïnstalleerde systeem is een andere. De laatste laptops hebben al Windows 7, maar ze worden door ons bedrijf  uitgerold met Windows Vista. Betaalt elk bedrijf nu de prijs voor een PC met Windows plus de prijs voor hun bedrijfsversie van Windows (zodat ze op al een PC's hetzelfde systeem hebben zodat het te beheersen is)?

[Hugo]

Dat licenties raar en onoverzichtelijk zijjn, daar ben ik het helemaal mee eens. Ik zou graag zien dat daar veel meer duidelijkheid en veel minder keuzes in kwamen.

Zoals je misschien *kuch* weet, heb ik een nieuwe laptop, gekocht bij Dell. Ik had al een licentie voor Windows 7 Ultimate, dus ik wilde alleen de laptop, zonder OS. Maar dat is bij Dell niet mogelijk, ik MOEST een OS kiezen. Ik heb dus moeten betalen voor een licentie die ik niet ga gebruiken.
En hetzelfde geldt voor jou - als jij een Dell koopt, moet je er ook een OS bij betalen, ook al is het eerste dat jij doet (neem ik aan), de harde schijf te formatteren en er Linux op te zetten. Het verbaast me eerlijk gezegd dat deze vorm van koppelverkoop nog niet is aangepakt door de EU. Terwijl ze wel fel zijn op alles dat gratis bij het OS wordt meegeleverd, maar dat kost mij geen geld. Dit wel.

[Just Vecht]

Hallo Hugo,

Even recht voor zijn raap: ja, ik druk er de Ubuntu USB stick in, start op vanaf de stick en ik kies voor "de hele schijf gebruiken". Na afloop staat er dan echt alleen Ubuntu (linux dus) op.

Bij mijn huidige laptop stond er Vista op. Ik kon niet anders krijgen. Als bij de volgende er ook een Windows opstaat probeer ik de licentie ongebruikt te retourneren. Dat schijnt te kunnen, tegen een restitutie.

Aan de ene kant vind ik de koppelverkoop ook schandalig. Ik ben ervan overtuigd dat het een reden is voor de hegemonie van Windows. Aan de andere kant: wij tweeën krijgen de installatie wel voor elkaar. Maar kan onze aardige buurman dat ook wel zelf? Gemiddeld genomen wil die daarvan niet eens weten.

De parallel met de auto-wereld weer trekkend (jouw terechte opmerkingen in gedachte): ik vind dat elke bestuurder een kapotte lamp moet kunnen wisselen en idem ditto een lekke band. Maar ik besef ook dat dat dus in een aantal keren tot brokken gaat leiden.

[Hugo]

En weer aan de andere kant, mijn vorige Dell was een echt consumenten model; die kwam met een enorme kerstboom aan trial-ware en limited time evaluation veries pre-installed. Als ik die kaal had gekocht (wat dus toen ook niet kon, maar goed), was ik vermoedelijk meer kwijt geweest, want Dell krijgt volgens mij geld voor elk pakket dat ze meeleveren (in de hoop dat gebruikers willen upgraden naar de volledige versie).
Deze laptop is een business model, en daarbij is dat veel minder het geval. Ik geloof maar 1 of 2 dingen voor geïnstalleerd. Hier had ik graag de optie gehad om zonder OS te bestellen.

Uiteraard moet onze aardige buurman zijn systeem wél compleet geïnstalleerd kunnen bestellen. (Anders moet ik weer komen helpen, en ik heb het ddruk genoeg). Ik heb niet gezegd dat Dell alleen maar zonder OS moet leveren, maar dat ze me de optie moeten geven. En dat mag dan zelfs nog wel een lastig te vinden optie zijn, of eentje met heel veel grote rode waarschuwingsteksten.

(Met mijn vorige auto ging ik trouwens naar de garage voor een defecte koplamp, die zat zo lastig in de motor ingebouwd dat zelfs de monteur er moeite mee had....)

[Just Vecht]

Hallo Hugo,

Ja, dat die buurman bij jou komt en mijn buurman bij mij ... dat ken ik.

Daarom ook hoop ik ergens dat dat Linux niet plotseling een hype wordt ofzo.

Wat die koplamp betreft hoort het zo te zijn, dat je het bolletje zonder gereedschap kan wisselen. Nou, oefen dat dus maar overdag op je gemak. Die krijg je er in veel gevallen in het donker nooit in. Zelfs niet MET een goede zaklamp. Ik vind dat maar niks.

Ik heb nou toch wel het idee dat wij tweeën het op heel veel punten heel erg eens zijn en op maar een enkel puntje niet!

[Hugo]

Dat is wel vaker het geval, als slimme mensen met elkaar praten 

[Just Vecht]

Hallo Hugo,

ik slim?

[Just Vecht]

Hallo Hugo,

In je eerste reactie schreef je:

"Maar in het geval van Microsoft (en vele andere software makers) is dat  wel een grote partner, waarvan je mag verwachten dat die de komende  paar jaar niet kopje onder gaat"

Lees dan dit stuk eens. Het is in het Engels. Ik heb geen tijd om het te vertalen, maar ergens heb ik er wel veel zin in. Het is namelijk hoogst interessant.

Ik zal het proberen kort en helder samen te vatten.

Het gaat erom dat Ray Ozzie als Hoofd Software Architect van Microsoft dat bedrijf de rug heeft toegekeerd.

Het artikel zegt dan: "Het is te gemakkelijk om zijn afscheidsmemo samen te vatten als "Klotezooi hier. Ik smeer hem! De groeten!" (Het Amerikaans is nogal grof in dit soort uitdrukkingen, maar wel overduidelijk)
Maar, gaat de schrijver dan verder,  hij had een paar hele goede argumenten ... .

Die argumenten vatte men samen als

- Google, Apple en Facebook zijn ons voorbij.

- Windows is een veel te opgeblazen product. De ingewikkeldheid ervan verstikt de ontwikkeling. Het maakt de veiligheid tot een behoorlijke uitdaging. Het frustreert de gebruikers en de beheerders.

- We moeten een goed beeld hebben van de nabije toekomst, van de dingen die onvermijdbaar zullen gebeuren en van de waarde ervan. We moeten onze klanten dan goed kunnen bedienen (wordt dus wakker!)

- De computer heeft afgedaan. De apparaten van de toekomst zullen simpel zijn, uitwisselbaar en vervangbaar zonder verliezen. De opslag van gegevens zal zich gaan bewegen van de PC naar een centrale opslag (de cloud)

Ik geloof dat zijn visie er ook één is die een beetje weergeeft hoe de man in de Microsoft organisatie stond. Je moet dit allemaal niet als zoete koek slikken. Maar het zet je toch ook aan het denken.

Ik zie door de rookgordijnen inderdaad mensen werken op lichte simpele kleine apparaten. Ik zie ze de logge computer en de lompe laptops verlaten voor een lekker werkende machientje. Ik heb het dan niet zozeer over afmetingen, maar gewicht en draagbaarheid speelt zeker een rol.

Past dat dikke Windows nog wel bij zulk een toekomstbeeld? Zal dat de kans zijn voor het uiterst flexibele gebeuren onder de Linux noemer? Zal straks een nieuwe B. G. met een onuitspreekbare naam een nieuwe Linux distributie samenstellen die perfect werkt op een lichte machine, geproduceerd in China? Zal de wereld op korte termijn overspoeld worden door goedkope machientjes?

De tijd van de 5.25 floppy is voorbij. De tijd van de CD is voorbij. USB sticks zijn tien keer sneller. Ik heb nog een 14k4 modem PCMCIA kaartje liggen. De tijd van het gepiep van een modem is al helemaal voorbij. De ontwikkellingen gaan ongelooflijk snel. En die snelheid is niet constant, die versnelt zich snel. Is dit dan de tijd van licht is snel, dus beter? Moet Microsoft rap naar de sportschool, waar schamper hoongelach haar deel zal zijn?

Ik weet het niet. Ik zou het ook niet willen weten. Laat mij maar de verrassingen van de toekomst genieten. Maar het klinkt helemaal niet onlogisch. Het klinkt heel erg dichtbij.

Ik weet maar één ding zeker: het gaat allemaal anders dan ik denk, wedden?

[TdJ]

Just,
 
Volledig off-topic, maar toch:
 

 Wat die koplamp betreft hoort het zo te zijn, dat je het bolletje zonder gereedschap kan wisselen.

Ik neem aan dat jij beter weet wat op dat gebied de regels zijn dan ik dat weet (en een H7 zie ik niet als bolletje, maar dat terzijde). Maar ik kan je (uit ervaring met m'n collega, ik rij zelf al jaren in een franse auto <g>) vertellen dat niemand dat met een Opel Zafira zal gaan lukken, daar moest afgelopen week in de garage zelfs het wiel af om de lamp te kunnen vervangen, en dat dus bij de dealer, of zegt dat meer iets over die kwaliteiten? <g>
 
TdJ

[Just Vecht]

Hallo Tony,

Jaja, en dan heet dat dat de garage dat alleen doet om tijd te besparen. Ik blijf het niks vinden, maar ik voel me vaak een roepende in de woestijn. Nog even afgezien wat sommige bedrijven voor dit soort zaken dan in rekening brengt.

We dwalen af <grinnik>

Terug naar de kwebbel ... .